mei 2020 (Laatste aanpassing 26 maart 2025) 
30 juli 2021 mei 2020 (Laatste aanpassing 26 maart 2025) 30 juli 2021
Ten eerste: Alle characters en personen die worden genoemd zijn echt. Hun acties en uitspraken gebeuren echt. (Ja, denk daar maar eens over na…)
Twee: Dit is D&D zoals we het bij Tomaas spelen. Wij gebruiken geen ander hulpmiddel dan taal om de situatie te schetsen. Dat is een belangrijke reden dat ik het sowieso uit kan schrijven. Geen grids, ruiten, hexen, geen plattegrond, pionnen, lego, poppetjes, geen telefoons of computers. De DM beschrijft de situatie. En daarop reageren we. Soms gebeurt het dus inderdaad dat je er op enig moment achter komt dat je ergens anders bent dan je dacht of dat daar juist geen muur is die je wilde gebruiken of zo en dan gaat regel 0 van de DM op. (De DM heeft altijd gelijk.)
Ik speel ook wel met juist wel een grid en ruiten (en zelfs computer). Dat werkt veel zuiverder voor wat betreft wat je acties per ronde mogen en kunnen zijn, maar dat beschrijf ik hier niet. Daarvoor is het ook nodig het grid erbij te laten zien en ik heb daar (nog) geen format voor.
Drie: Wij hebben vrede met die regel 0 van de DM. Dat vergt soms wel een aanzienlijke dosis aanpassingsvermogen en vertrouwen van de spelers. Het vergt echter altijd een bijzonder goed gevoel voor het uitleggen van de situatie van de DM. Om nog maar te zwijgen van standvastigheid, bereidheid tot directe rechtspraak en vonnis, en een zeker charismatisch overwicht. DM is geen kattenpis.
Vier: De DM kan situaties inschatten en desgewenst “cinematografisch correct” weergeven.
Je duwt een auto het ravijn in in een tijd na Last Action Hero: Hij ontploft niet.
De party loopt door steegjes te zoeken naar één specifieke winkel om daar te starten met het verhaal: Zonder problemen kom je daar allemaal op tijd aan.
De dief is vooruit geslopen en in gevecht beland. Soms duurt het te lang om er dan op tijd bij te komen, en soms komt de rest dan nog net op tijd bij. Een beetje ook afhankelijk van wat handig uitkomt.
Je kondigt aan dat je de tegenstander op souplesse zal verslaan en na rollen blijkt dat je jezelf met zo´n urban–running–looping via een muur boven op haar hebt gestort. Dat doet iedereen goed.
Cinematografisch volledig correct.
DM: We beginnen gewoon weer simpel.
Jullie lopen een saloon “Beedl the Bard” in. Met van die klapdeurtjes…
ld: Goeie naam.
fm: Komt me ergens bekend van voor. Is het er een beetje koel?
DM: Het gaat, het gaat.
Het is niet erg druk. De bank bij de stage is bezet. Hoewel er nu even geen meisjes dansen zit er iemand vol verwachting klaar. Er is ruimte aan de bar en er zijn wat tafels vrij. En er is in elk geval een pan bonen en een fles tequila achter de bar.
fm: Dat ziet er goed uit. Ik ga aan de bar zitten. In de buurt van de bonen.
ld: Ik niet. Ik loop naar de bank, maak met één hand mijn jas los, leg mijn hand op mijn holster en zeg: “Weg, melkmuil!”
DM: De man op de bank springt op alsof hij gestoken is door een schorpioen. Blijkbaar had hij het erg warm want hij had zelfs zijn broekriem los. Hij ziet er wat verhit uit.
ld: Oh, hij staat op? Ik duw hem opzij en ga zitten.
DM: En Sjimmie, hij kijkt jou verbluft aan.
Ehm… De waard kijkt heel even naar jou, Reveille, omdat jullie net natuurlijk tegelijk binnen waren gekomen, maar hij zegt niets. Hij pakt wel iets van onder de counter.
Okee, dat was sneller dan ik had verwacht maar daar is het dan. Hij gespt beheerst zijn gordel vast, met een soort glimlachje rond z´n mond. Hij gaat dit winnen.
ld: Dat zullen we nog wel eens zien. Ik trek mijn pistool eerst! Ben je nou mal!
DM: Initiatief!
ld: Initiatief? En ik schiet direct uit de heup. … d8? Jahoe! Een 6! En ik ben behendig: 7!
DM: Okee.
ld: Ik heb een snelle actie.
DM: Nee. Revolver. Medium wapen. -1, volgende ronde op 6.
ld: Maakt niet uit. Initiatief 7.
fm: Ik doe even niks. Of nee, ik klop mijn hoed uit en zet hem diep over mijn ogen.
DM: Goed. Ik roep op volgorde initiatief af. Wie aan de beurt is mag het zeggen.
ld: Ja, we zijn maar met z´n tweeën.
fm: Heb je al je handen vol aan…
DM: Ten eerst zijn we met z´n drieën, vieren of achten afhankelijk van hoe je rekent, en ten tweede doen we het toch op volgorde. Ook als we met z´n tweeën zouden zijn is dit de manier. Zo kom je nooit in de problemen.
ld: Okee, okee…
DM: 10 9…
ld: Hoe gooi je 10 met een d8?
DM: Je kunt plussen hebben en sneller mogen. Dat kan alleen in de eerste ronde, daarna is het acht tot één.
10 9 8…
De barman schiet. Met een geweer. In de lucht. En hij roept dat iedereen die niet volgepompt wil worden met lood nu direct hun shit mee naar buiten moeten nemen.
ld: Da´s snel! Wat is dit nu weer. Lijkt dat enig effect te hebben op de bankzitter?
DM: Ja. Hij steekt z´n colt weer in het holster en … Maar lacht hij je nou een beetje uit?
“Van mij ben je nog niet af, kortlaars, ik wacht buiten op je.” zegt hij terwijl hij weg loopt.
ld: Daar lach ik om. Ze noemen me niet voor niets “De linker hand”. De combat is dus alweer voorbij, hier?
DM: Ja. Tenzij jij schiet.
ld: Tenzij ik toch schiet… Nee. Ik doe het buiten wel.
fm: Nou, dat zal wat worden. Volgens mij heb je nog nooit iets geraakt en dat was nog niet eens in duelvorm. Ik denk dat je vooral daarom “de linker hand” heet. Heeft dat geweer trouwens twee lopen of zo?
DM: Nee. Heb jij verstand van wapens?
fm: Dat niet…
ld: Heel geestig. Ik wil sowieso meester worden in het duelleren…
DM: Goed, bijna iedereen gaat naar buiten, behalve de barman.
Jij hoort in het gedrang, fm, dat mensen hardop de sheriff roepen. Sommigen zijn boos dat hij er nog niet is nu er iets is met John.
fm: Weet je wat? Ik roep hardop: “Ik heb hier een dollar die zegt dat John het eerste raakt!”
ld: John? Je zegt John? Hoezo John?
DM: Ja, dat doet wel wat. De roep om de sheriff verstomt en er zijn er 4 die direct tegen je willen inzetten. Eén daarvan heeft geen dollars maar een klompje goud. Het is maar een klein klompje. Je ziet ook een klein meisje met een lolly op een trapje zitten, in de schaduw.
fm: Calculated risk. Ik neem alle weddenschappen aan.
DM: Okee. Als je wint heb je dan 3 dollar, één nugget en een lolly. Als je verliest, ja, dan ben je 4 dollar kwijt en een goed stuk pruimtabak.
fm: Maakt niet uit, ik verlies niet.
DM: Okee. 4 dollar en een goed stuk pruimtabak.
Sjimmie.
Het is buiten gillend heet. Ik weet niet waarom, maar het is weer zo´n crèmewit stoffige weg. Je ziet nu al geen steek.
ld: Ik zet mijn Stetson diep over mijn voorhoofd. Het is best een brede, als de zon hoog staat sta ik vrijwel geheel in de schaduw.
DM: De zon staat vrijwel op z´n hoogst. Het is pas tegen de middag.
Als je naar het midden van de straat loopt hoor je natuurlijk jou sporen gewoon rinkelen. Vreemd genoeg hoor je niets bij de vreemdeling. Hij heeft wel sporen…
ld: Wat kan mij dat schelen. Ik loop de kant op waarbij de zon in zijn oog schijnt, en niet het mijne.
DM: De zon staat recht boven jullie. Dat doet er niet toe.
ld: Wat voor winkels zijn daar? Kan ik dat zo snel zien?
DM: Je ziet dus de saloon, het is ook een hotel, zo te zien. Je ziet een general store, een kuiper, een kistenmaker en een kerk. Oh, ja, en een snoepwinkel.
ld: Juist. Staan we nu in het midden van de straat, klaar om van elkaar weg te lopen?
DM: Ja.
ld: Hoeveel stappen?
DM: Aan wie vraag je dat?
ld: Aan jou, hoeveel stappen moet je nemen bij een duel?
DM: Let goed op, watch and learn. Dan ben je zo meester duelleur. John begint te lopen. Hand op z´n pistool maar nog niet getrokken. Hij loopt. Achteruit! In de richting van de kuiper en de store.
En heel even bekruipt je het idee dat hij snel even niet naar jou, maar iets hoog achter jou heeft gekeken.
ld: Achter mij? Probeert hij me af te leiden? Achteruit? Ik ook. En ik houd ook mijn hand op mijn colt.
DM: Hij heeft 10 stappen gedaan. Ze werden wel steeds kleiner. Hij lijkt wat zenuwachtig.
ld: Ik stop dan ook op 10 stappen, maar ik maak wel behoorlijke…
DM: Oh hij stopt niet, hij schuifelt achteruit door. Heel voorzichtig gaat hij voetje voor voetje…
ld: Maar hoe weet je dan…
DM: Het publiek valt stil.
ld: Ah.
DM: Het is heet daar. Als je verder weg kijkt zie je wat je wel vaker op warme wegen ziet: zo´n mirage, alsof er een spiegeling in het wegdak zit. Maar ook dichterbij zie je van die warmte golven – heet dat niet thermische aberratie? In elk geval zie je bijvoorbeeld John al minder goed.
fm: En Sjimmie?
DM: Bij Sjimmie valt het je minder op. Je weet niet waarom. Misschien kan die beter tegen de hitte of zo?
fm: Dat zou me verbazen…
ld: Zie ik dat ook?
DM: Nou, je ziet het wel bij hem. En er staan zeker 15, 20 mensen in de schaduw tegen de rechterkant van de straat aan. Maar daar zie je niets aan.
ld: Ik dacht dat de zon recht boven ons stond?
DM: Jawel, er zijn van die luifels of galerijen. Veranda´s. Overdekt. Er is een groene, eentje met …
Ga je die bekijken?
ld: Ja dahag! Ik hou nauwlettend mijn tegenstander in de gaten…
fm: Heb je het riempje los?
ld: Ja! Geinponem…
DM: Je ziet John nu duidelijk trillen. Of is het dat je hem nou juist niet duidelijk ziet? Voetje voor voetje… Hij lijkt misschien ergens op te wachten!?
ld: Waarop dan.
DM: Je hoort hoog achter je een klik en direct reageert John.
ld: Ik schiet.
DM: Okee, dit is een duel/vuurgevecht, dat valt buiten initiatief.
Gooi maar eens een skill check op quickdraw.
ld: Ja. Ik heb quickdraw. Dex-5. 13 - 5, ik rol een 6. Ik overcheck met twee.
Jij bent.
DM: Mmm, ik ben te laat...
Jij bent eerst. Je trekt je pistool snel uit je holster…
ld: Jazeker!
DM: Rol maar toHit.
ld: Een 13. +2 voor level. +1 omdat ik sterk ben!
DM: Okee, verder nog?
ld: Hoe ver staan we uit elkaar?
DM: Ah! Goeie. 15 kleine stapjes achteruit en 15 wat grotere, maar ook achteruit. Zeg 7 + 10 meter. Maar goed, we houden er geen meetlast naast, in die zin heeft dat hele rangeverhaal ook wel iets arbitrairs… 17 meter is voor de meeste mensen medium range. Medium range is moeilijker raken. Maar het is een duel, zou dat er in verrekend zijn? Nee. Dan is dit geen short range.
– Okee, 17 m. Goed opgemerkt. Twee levels Fighter?
ld: Ja, 2.
DM: Dan zou je op 10+2 meter nog in range staan voor een handgun. Dat sta je niet, je schiet met disadvantage.
ld: Wat?
DM: Zoals ik al zei: Goede vraag. Je rolt twee keer, en de slechtste daarvan telt. Geen specialisation?
ld: Nee. Ik rolde al een 13. En een 17! … Nou … een 17 en een 13.
DM: Ja, en dan ga je verder met die 13.
ld: Tohit dan 13 – 15 – 16… Ik raak AC 16!
DM: Precies in je oorverdovend schot hoor je een kerkklok slaan.
Je raakt. Gooi maar schade.
fm: Deksels.
ld: Aha, dat was het dus…d6 dam. En d2 strength damage. 3 en 1.
DM: 3 dam, 1 str. Mmmm. John schiet natuurlijk ook.
ld: Ja, maar hij staat ook niet in range!
DM: Eh, dat weet je niet echt… Hoe meer levels Fighter, hoe groter je small range is, he? Maar inderdaad, 7 haalt hij niet.
John schiet ook met disadvantage.
Nee, hij heeft geen last van de range… AC 23.
ld: 23!? Dat is meer dan 2 keer mijn AC!
DM: Ja, maar dat doet verder niets. Althans: 3 schade en 1 strength damage.
Alleen als je 20 rolt op je toHit kan het echt erg worden voor een tegenstander.
Die schades moet je doorrekenen voor je volgende actie! Of beter gezegd: nu!
Okee.
Het verdere verloop zal gewoon op initiatief gaan. Rol maar weer d8.
ld: Ja, initiatief 5. Waarom gebruik je bij D&D trouwens altijd zoveel engelse termen?
fm: Omdat we niet in België of Frankrijk zijn!
Okee, ik schuifel voorzichtig wat weg uit de drukte daar. Ik probeer ongezien weg te komen.
DM: Ja dat klopt. En je hoeft in de steam age van te voren geen intentions aan te geven. Of eigenlijk sowieso geen intentions aan te geven. Je kunt besluiten wat te doen als je op initiatief bent.
fm: Oh ja. Maar dat hoeft dan niet te lukken. Zo bljift het een intentie…
DM: Intentions zijn geen intentie. Okee… 10 9 8 7 …
Hij duikt op de grond en schiet nu op jou.
ld: Hij mag wegspringen èn schieten?
DM: Dat had ik al een paar keer aangegeven: je mag altijd in cover springen of ergens achter kruipen, dat levert dan 3 punten AC op, maar je valt dan aan met –1 op toHit. Dan. En dat doet hij.
Hij raakt AC 18.
ld: AC 18 is raak. 12 ook.
DM: Hij raakt je verrassend goed. 4, 2 ja 6 dam en 2 str schade.
ld: 6 damage! Had jij ook strength doorgerekend van mij?
DM: Natuurlijk. Okee, 8 7 6 5
ld: 5! Hij ligt? Hond! Hier! Klap! Eat this! Een 18! en een 11. Ahrgh. Tohit: een 11. +2 lvl +1 strength, oh nee, +0 vuile rat. Blijft over: AC 13.
DM: Heb je je fighter strength damage reduction gerekend?
ld:…? Oh! 1 reduction.
Oh wacht, dan had ik nog steeds 14 van de eerste keer, en nu -1. Dat geeft 13 strength is toch nog +1 toHit! Dat scheelde weinig, bijna vergeten! AC 14!
DM: Hij heeft een soort partial cover, dat geeft +3 op AC en eh, afijn, mis. Overigens is zijn toHit ook een punt slechter, nu hij deels in cover ligt.
ld: Dat meen je niet! Het maakte dus niet uit?
DM: Nee.
Iedereen z'n initiatief voor de volgende cyclus scherp?
fm: Ik ben nog niet geweest.
DM: Oh ja. Eh 6 5 4.
fm: Ja! 4. Wat zie ik?
Ze staan ingespannen te kijken.
fm: 4… Ik ga.
DM: Wat doe je om ongezien weg te komen?
fm: Iedereen staat toch ingespannen te kijken? Ik loop nonchalant weg. Ik heb Sleight of hand 18, stealth 16.
DM: Wat? Jij hebt een Slight of hand‐check van 18?
fm: Nog wel. Maar wacht maar tot ik nog een level haal.
ld: Ik vind het ook best behoorlijk. Het is dex–6…! dus zelfs met z´n dex 19, … 5 specialist points in sleight of hand!
Zou ik niet doen…
DM: Rol maar op Stealth.
fm: Een 4. Ik overcheck met 12.
DM: Niemand lijkt op te letten. Behalve die gast van die nugget. Die kijkt alleen maar naar jou.
fm: Nonchalant dus. Volgt hij?
ld: In backstab misschien…
DM: Ja. Die afschudden gaat lastig worden.
fm: Ja! Ik loop een steegje in. Daar wacht ik de man op en geef hem z´n dollar.
DM: Dat voelt zeer verstandig. Hij tikt met een vinger tegen z´n hoed en wandelt weg. Nonchalant.
fm: Ik klim het dak op, de saloon op, en één van de kamers binnen. Ik probeer ongezien. Dan ga ik vast de gevangenisuitbraak voorbereiden.
DM: Dat is wel nodig, ja. En ja hoor, je komt weg. Die truc van Magri weer?
fm: Ach… zolang het nog werkt…
DM: Ben je even mee bezig, maar lukt.
En ondertussen is er wat rumoer en komt er blijkbaar de Sheriff aangesneld. Althans, je hoort mensen “Sheriff, de sheriff is er!” roepen.
Dat klinkt als een laatste roep om hulp… De sheriff heeft z´n geweer bij zich. In z´n handen. Klaar om te schieten. Er snelt ook een deputy voor hem uit met een zwarte bolhoed op.
Goed, next, ld geschoten medium wapen: –1. fm skillcheck: +0. Ik medium wapen: –1 maar…
Okee. 8…
8.
John schiet.… Ver hoor… Maar nog steeds medium range… Ja! Hij raakt! En je ziet de deputy naar z´n linker arm grijpen.
ld: 8? Dat is snel! Heeft hij mij gemist?
DM: Je bent niet geraakt. Hij heeft niet op jou geschoten. 7 6 5 4 …
ld: Wat? Oi! Ik sta hier! 4! Hé daar! Ik ben in duel! Ik schiet. AC 18!
DM: Had je voor range gerold?
ld: Dat gezeik altijd met range… AC 15!
DM: Dat is dan net weer een beetje spijtig… Raak.
fm: Je hebt nog niks geen last gehad van de range.
ld: Spijtig, me oor! 2 dam en 2 str dam.
DM: Dat vindt hij niet prettig.
DM: fm, ik kom zo bij jou…
Dus: John ligt op de grond met twee kogels in z´n bast, maar alive and kickin´. De deputy knielt even en pakt zijn revolver die op de grond was gevallen, hij lijkt gewond aan z´n arm of schouder. De Sheriff springt achter een open, rechtopstaande kist, half achter jou en legt z´n geweer aan op John. En jij staat er ook bij te bloeden.
ld: Jeetje…
DM: Je hoort de Sheriff roepen: “En nu is het afgelopen! John, laat je gun vallen of ik schiet je hier en nu af!”
John vloekt niet eens zo zachtjes, maar laat z´n gun zeker niet vallen.
Next! Ik gooi even wat voor de sheriff en de duputy: een 6 initiatief. Okee. 8 7 6 ...
ld: De sheriff staat dus achter mij?
DM: Ja, zowel de sheriff als de deputy. Oh wacht, sorry, hij is snel. Even opnieuw: initiatief 654 3 … 2 … 1…
1!
ld: Zo dan!
John schiet weer, maar nu op de sheriff. 13… twee keer range… Ja, die nog net te ver. Dat is eigenlijk alleen met 20 raak. Mis. Okee.
En dan 8 7 6
De deputy springt door tot achter een hobbelpaard bij de snoepwinkel. Dat is allemaal best een eindje weg, zeker tot aan John.
Maar de Sheriff schiet! Voor een geweer dik in range, +lvl, +specialisation, –vanuit cover, –John in cover, ja! …Aiaiai, dat doet pijn!
John schreeuwt het uit. De oma bij de snoepwinkel roept iets over haar ruiten en schilderwerk, terwijl ze met haar rokken onder haar arm wegsnelt.
7 6 5 …
ld: 5 4!
DM: Ehm, ja... John zit nog achter de trog, je kunt hem niet goed zien, maar des te beter horen!
Hij schijnt niet de beste vrienden te zijn met de sheriff en z'n hulp.
ld: Hij shot the deputy. Moet je niet doen. Hij is niet erg meer met mij bezig hè? Ik spring een paar meter schuin naar voren, uit de vuurlijn van de sheriff maar richting John. Zo hoop ik net binnen short range te komen.
fm: Ja, en voor hem ook. Daar zal hij blij mee zijn! Hoeveel hitpoints heb je nog?
ld: Eh 9, ik eh… Ach welja! Boem! Ik schiet!
DM: Nou vooruit, in range.
ld: Kijk eens aan. Ahrgh! een 1!
DM: Rol nog maar eens.
ld: Nog eens. Een 5.
DM: Wat raak je met een 5?
ld: Geen klap. AC 7. Nee, 8.
DM: Dat is niet zo mooi, op de een of andere manier zit er iets niet goed meer in het mechaniek van je revolver.
ld: Ze is bijna nieuw!
DM: Ja! Maar je moet goed met haar omgaan. Je hebt nu niets meer aan haar tenzij je d'r wilt gooien.
ld: Ik ga heel goed met haar om! Een 1! Wat nu?
DM: Mooi, 5 4 3 2
Eens kijken. Drie man die op hem schieten, toch wel fiks geraakt door die klotesheriff.
Hij springt op en rent een beetje zigzaggend naar de saloon! De mensen die daar stonden te kijken stuiven alle kanten op.
ld: Ik ren ook …
DM: Hoho, rustig aan. Híj rent nu, jíj komt nog aan de beurt. Of niet.
ld: Oh ja.
DM: 321 8 7 6...?
Ja, de deputy mag op 6. Op 7 zelfs! Maar met rechts schieten, buiten range, nee.
6 5 4. De sheriff. Hij is uit cover, geraakt, in de rug (doet niets), okee, schiet in z'n been (-4 toHit). Ja. dik raak. Hij ziet er nu behoorlijk aangeslagen uit en valt behoorlijk hard op de grond.
En, en daar had hij ook niet op gerekend, de barman steekt een kolf in z'n neusgat. Ik ben er klaar mee. Hij gaat down.
ld: Klaar mee?
fm: Groot geljik!
DM: Ja. De sheriff verzoekt je met klem (en geladen geweer) even mee te gaan naar de office.
ld: Ik, ik... Ik kan die uitnodiging natuurlijk lastig afslaan!
DM: Exact. Jullie worden bloedend en onder schot meegenomen naar het bureau terwijl je een aantal verbolgen mensen achter je “Waar is hij nou?” en “Valsspeler! De Strop!” hoort roepen. En “Mamma…”
ld: Zo goed vond ik hem niet.
DM: Nee? Je voelt wel aan dat je duidelijk het duel aan het winnen was. Maar ja…
Afijn.
Stats en summary:
Sjimmie: Lvl 2, Str 14->13 toHit 2+1, strength dam reduction 1, init iedere ronde -1
John: Lvl 4, Str 14->13->8->4, specialist handgun +1 tohit +2 dam +2 init, strength dam reduction 1, init iedere ronde -1+2 = +1